persepolis

pers uygarlığının başkenti olan persepolis'ten adını alan ; 2007 yapımı yönetmenliğini vincent parannaud ve marjane satriapi'nin üstlendiği animasyon. çizgi romanından uyarlanmış. şah'ın devrilmesinden sonraki iran portresini sanki biraz 'batılı' gözüyle ama temelli de 'ah vah ülkem bu hale geldii' demeden anlatıyor. devrim sonrası kıyafetlerden , günlük yaşayışa , senelerce süren ırak savaşına kadar gelişen olayları ve bu esnada büyüyen marjiyi. ailesi savaş halindeki bu ülkeden kızlarını yurtdışına gönderirler. velet bir kimlik kargaşası içinde büyür. viyanalarda nihilist takılırken arkadaş partilerinde ben fransızım diyecek kadar iranlı oluşundan utanır hale gelir. bir yandan ülkesinde savaş sürmektedir vs... ülkesine döner ama oraya da yabancıdır. günümüzdeki 'almancıların' durumu gibi birşey çıkar ortaya. ülkesinde yabancı , yurtdışında iranlı olarak damgalanır. kimi kareler fazla 'frenkçe' bir üslüp taşısa da persepolis 'az taraflı' olmayı başarmış bir yapımdır yine de. iranlıların hoşlanmamasını ise anlamak lazım tabii... haklı olarak yasaklamışlar iran'da. çatlak büyükannesini sevdim. tam bir kokoştu bu teyze. marji yurtdışına çıkmadan yaptığı konuşma güzeldi gerçekten : dinle! ahlak dersi vermeyi sevmem, ama sana her zaman yardımcı olacak bir öğüt vereceğim. hayatta karşına pek çok aptal çıkacak. eğer seni incitirlerse, kendi kendine, onları kötülük yapmaya itenin aptallıkları olduğunu söyle! böylece onların kötülüklerine cevap vermekten kurtulabilirsin. çünkü dünyada hınç ve intikamdan daha kötü bir şey yoktur. kendine karşı daima dürüst ol !
abartıldığı kadar birşey olmadığını da belirtelim ama. bizim entellerimiz doğu dünyasına yapılmış muhalif her hareketi göklere çıkardıklarından mıdır bilinmez persepolis hakkında da filmekiminde bir vaveyladır koptu. izlenilirse iran hakkında bir fikriniz varsa ekstra bişeyler canlanabilir kafanızda, ama iran hakkında hiçbirşey yoksa hakikaten bilinçaltına olumsuz sinyaller gönderebilir. animasyon deyip geçmeyeyim bu anlamda batılı yaklaşımlardan baya esintiler taşıyor yapım.